قبه الصخره یکی از قدیمیترین و مهمترین آثار معماری بعد ازمسجدالاقصی دربیتالمقدس است که درسال ۶۹۱ میلادی بنا گردیده که همچنین یکی از قدیمیترین نمونههای هنرمعماری ارزشمند تمدنی است
چرا مساجد الاقصی و قبه الصخره دراورشلیم ازاهمیت زیادی برخوردارند؟ بسیاری از وقایع مهم و بزرگ دراین مکان ها اتفاق افتاده است. با این حال مردم از اتفاقاتی که دراینجا برای عیسی مسیح رخ داده بود، آگاه نیستند
برای درک بهتر مشکلاتی که عیسی مسیح دراورشلیم با آن روبرو بود، اجازه دهید نگاهی به دشواری هایی که محمد درمکه با آن روبرو شد، بیندازیم. سوره الفتح درباره قبیله قریش که از ورودی کعبه محافظت می کردند، می گویند
آنها کسانی هستند که کافر شدند و شما را از ( زیارت ) مسجد الحرام و رسیدن قربانیهایتان به محل قربانگاه بازداشتند و هرگاه مردان و زنان با ایمانی در این میان بدون آگاهی شما ، زیر دست و پا ، از بین نمی رفتند که ازاین راه عیب و عاری ناآگاهانه به شما می رسید ، ( خداوند هرگز مانع این جنگ نمی شد ) ! هدف این بود که خدا هر کس را می خواهد در رحمت خود وارد کند و اگرمؤمنان و کفّار ( درمکه ) ازهم جدا می شدند ، کافران را عذاب دردناکی می کردیم
سوره الفتح ایه ۲۵
اورشلیم برای عیسی مسیح اتفاق افتاد. رهبران دینی مشغول خرید و فروش حیوانات برای مراسم قربانی بودند. که از سرزمین های دورآمده بودند، باید پول خود را عوض می کردند. بنابراین می بینیم که چگونه عبادتگاه خدا، که محل عبادت و پرستش است، به محلی تبدیل شده که همه درآن مشغول تجارت هستند. عیسی مسیح با دیدن این اوضاع، تلاش کرد تا آن را اصلاح کند
عیسی مسیح درروزی وارد اورشلیم شد، که آنروز صدها سال پیش ازآن توسط انبیاء پیشگویی شده بود. او خود را مسیح نامید و اعلان کرد که نوری است برای جهان مختلف است. آن روز، طبق تقویم یهودی برابر بود با یکشنبه و اولین روز ازهفته مقدس روز مهم و خاصی بود. تورات را بررسی می کنیم و می بینیم که وقتی موسی به دستور خدا، همین مجازات را برای فرعون آماده می کرد
خداوند درمصربه موسی و هارون فرمود: « ازاین به بعد این ماه برای شما اولین ماه سال باشد. به تمام قوم اسرائیل هدایت بده که هر سال درروز دهم همین ماه طبق رسم هر خانواده بره ای تهیه کنند
کتاب خروج، ۳-۱: ۱۲
” عیسی وارد اورشلیم شد و به عبادتگاه رفت. درآنجا همه چیز را ازنظر گذرانید. امّا چون دیروقت بود با آن دوازده حواری به بیت عنیا رفت. روز بعد وقتی آنها از بیت عنیا بیرون آمدند، دربین راه عیسی گرسنه شد. ازدور درخت انجیر پُربرگی دید ورفت تا ببیند آیا میتواند چیزی درآن پیدا كند. وقتی به آن رسید جزبرگ چیزی ندید، چون هنوز فصل انجیر نبود. پس به درخت فرمود: «دیگركسی ازمیوهٔ تو نخواهد خورد.» و شاگردانش این را شنیدند. آنها به اورشلیم آمدند وعیسی داخل عبادتگاه شد و به بیرون راندن فروشندگان وخریداران ازعبادتگاه پرداخت. میزهای صرّافان و چوکی های كبوتر فروشان را به هم ریخت و به كسی اجازه نمیداد كه برای بردن اجناس، از صحن عبادتگاه عبور كند. او به مردم تعلیم میداد و میگفت: «آیا نوشته نشده است: خانهٔ من جای عبادت برایی جمیع ملّتها خواهد بود؟ امّا شما آن را كمینگاه دزدان ساختهاید
انجیل مرقس، ۱۷-۱۱: ۱۱
می بینیم که عیسی مسیح درآن روز به آنها اجازه نداد تا کار خود را ادامه دهند. کار با فروشندگان وخریداران که درآنجا بودند مانعی بود برای پرستش. عیسی مسیح نوری بود برای همه مردم؛ به این خاطرهم اواین مانع را ازبین برد.اتفاق دیگری نیزدرآنروز رخ داد. این را می توانیم ازعنوانی که یحیی نبی به عیسی مسیح داده بود، بفهمیم. یوحنا درکتاب خود چنین می گوید
“روز بعد، وقتی یحیی عیسی را دید كه به طرف او میآید، گفت: «نگاه كنید این است آن برّهٔ خدا كه گناه جهان را برمیدارد”
انجیل یوحنا، ۱:۲۹
عیسی مسیح “بره خداوند” است. درمقاله ای که درباره قربانی ابراهیم بود، خداوند بره قربانی را خود بجای پسرابراهیم برگزید. به همین دلیل است که امروزه عید قربان جشن گرفته می شود. عبادت خدا جایی ساخته شده است که این بره انتخاب شده بود. امروزه مساجد الاقصی و قبه الصخره نیزدرهمان مکان قرار دارند. وقتی عیسی مسیح در دهمین روز ازماه نیسان، به عبادت رفت، ازطرف خدا به عنوان بره عید پاک برگزیده شد. او می بایست برای انتخاب شدن، به عبادتگاه می رفت؛ او درآن روز و درآن ساعت، آنجا بود
هدف بره خدا عیسی چه بود
چراعیسی به عنوان بره عید پاک انتخاب شد؟ ما درتعالیم عیسی مسیح جواب این سوال را می یابیم. عیسی با تکرارسخنان اشعیای نبی، گفت: “خانه من خانه دعا برای همه جهان خواهد بود
خداوند می فرماید:مردم غیر یهود که با قوم برگزیده من یگجا شده اند اگر روز سبت را تجلیل نمایند و آنرا بی حرمت نسازند و به پیمان من وفادار بمانند. من آنها را به کوه مقدّس خود برمی آورم و درخانهٔ عبادتم شادمان می سازم. قربانیهایی سوختنی آنها را بر قربانگاه خود قبول می کنم و عبادتگاه من خانه دعا برای تمام اقوام جهان نامیده می شود
کتاب اشعیای نبی، ۷-۶: ۵۶
اشعیای نبی مطالبی درمورد “کوه مقدس” نوشته است. این کوه، موریا نام دارد؛ یعنی همان جایی که ابراهیم می خواست پسرش را قربانی کند. عبادتگاه، جایی است که انسان ها دعا می کنند. همانطور که گفتیم، عیسی مسیح در دهمین روز از ماه نیسان وارد عبادتگاه شد. برای یهودیان، مکان و تاریخ برگزاری این عید با توجه به قربانی ابراهیم و عید فصح موسی تعیین می شد. فقط یهودیان می توانستند با تقدیم قربانیشان درعبادتگاه، این عید را جشن بگیرند. اشعیای نبی نوشته بود که: “روزی ملتهای مختلف خواهند دید كه” قربانی سوخته آنها درمحراب من پذیرفته می شود.” عیسی با اشاره به سخنان و نوشته های اشعیای نبی، اعلان کرد كه به كمك او، خداوند ملت های غیر یهودی را خواهد پذیرفت. عیسی جزئیات زیادی دراین باره نگفت. اما درادامه، وقتی ما مطالعه می کنیم، درمی یابیم که هدف خدا برکت دادن به من و شما است
روز های بعدی هفته مقدس
تورات به یهودیانی که حیوانات خود را برای قربانی دهمین روز ازماه نیسان انتخاب کرده اند، دستورالعمل هایی می دهد
” در شام روز چهاردهم تمام قوم بنیاسرائیل برّههای خود را قربانی کنند”
خروج ۱۲:۶
پس ازنخستین عید پاک که درزمان موسی، درچهاردهم نیسان توسط یهودیان برگزارشد، هرسال درهمان تاریخ قربانی ها تقدیم خدا می شود
وقتی عیسی مسیح داخل عبادتگاه شد و آن را ازفروشندگان و خریدران پاک كرد، مردم تحت تاثیرعملکرد او قرار گرفتند. انجیل دراین باره بیان میکند
سران كاهنان و علمای كه این را شنیدند،خواستند راهی برای ازبین بردن او پیدا كنند. آنها ازاو میترسیدند، چون همهٔ مردم از تعالیم او حیران بودند
انجیل مرقس، ۱۱:۱۸
بعد ازاینکه عیسی این کار را کرد، روحانیان دینی یهودی، تصمیم گرفتند او را بکشند
آنها شروع به مخالفت با عیسی کردند. کتاب مقدس درمورد روز سوم اینگونه می فرماید
” آنها باردیگربه اورشلیم آمدند. وقتی عیسی درعبادتگاه قدم میزد، سران كاهنان و علمای وبزرگان قوم پیش او آمدند و از او پرسیدند: «به چه اختیاری این كارها را میکنی؟ چه کسی به تو اختیار انجام چنین كارهایی را داده است؟
انجیل مرقس، ۲۸-۲۷: ۱۱
سوره التغابن در مورد سختی هایی که پیامبران آن دوره با آن رو به رو بودند، می نویسد
آیا خبر کسانی که پیش ازاین کافر شدند، پس عقوبت کفرشان را چشیدند و برای آنان عذابی دردناک است، به شما نرسیده است؟
آن [عقوبت و عذاب دردناک] به سبب آن است که پیامبرانشان همواره دلایل روشن برای آنان آوردند، ولی گفتند: آیا بشر [ی مانند خودمان] ما را راهنمایی می کنند؟! پس کافر شدند و [از حق] روی گرداندند و خدا [ازایمان و طاعتشان] اظهار بی نیازی کرد، و خدا بی نیاز و ستوده است
کافران پنداشتند [که پس از مرگ] هرگز برانگیخته نخواهند شد. بگو: آری سوگند به پروردگارم مسلماً برانگیخته خواهید شد، سپس شما را به آنچه انجام داده اید، خبرخواهند داد، واین برخدا آسان است
سوره التغابن، آیات ۵ تا ۷
همانطورکه درسوره التغابن نوشته شده است، عیسی مسیح می بایست ازامتحان وآزمایش پیروز بیرون بیاید تا بتواند صلاحیت و اقتدارش را ثابت کند.کافران و مشرکان همیشه درصدد آزمایش و امتحان پیامبران بودند. نتیجه این آزمایش ها همیشه پیروز شدن پیامبران بود. همانطورکه سوره التغابن به ما می گوید، این امتحان زنده شدن ازمرگ بود؛ اما می بایست اول تمام نبوت ها درهفته آخربه حقیقت بپیوندند
اگربه آنچه درروزهای ۳ و ۴ که دراینجا رخ داده است، نگاه كنیم، خواهیم دید كه توطئه ای که توسط سران قوم به ضد او چیده شده بود وعملکرد او نسبت به قضایا، با آنچه که تورات می گوید، مطابقت دارد