با توجه به مثال دوم از زندگی ابراهیم، به این پیامبربزرگ، وعده داده شده بود که به زودی پسردار می شود. خداوند به وعده خود صادق ماند و آن را به جای آورد. درحقیقت، تورات به شرح زندگی ابراهیم و دو پسرش می پردازد. درتورات، راجع به دنیا آمدن فرزندان ابراهیم، اسماعیل از هاجر (پیدایش ۱۶) و به دنیا آمدن فرزند دیگرش بعد ۱۴ سال، اسحاق از سارا (پیدایش ۲۱) اشاره میکند. متأسفانه یک رقابت بزرگ بین این دو زن، هاجر و سارا، درخانه ابراهیم وجود داشت. نتیجه این رقابت و کشمکش ها، بیرون کردن هاجر و اسماعیل ازخانه شد. ابراهیم آن دو را به مکان دوری فرستاد. برای خواندن جزئیات این حادثه و چگونگی برکت دادن خداوند به هاجر واسماعیل اینجا را کلیک کنید
قربانی ابراهیم پایه و اساس عید قربان
ابراهیم حالا با سارا و تنها پسرخود، اسحاق زندگی می کند. او با بزرگترین آزمایش روبه رو است. این امتحان به ما درمورد راه درستی که ابراهیم آن را انتخاب کرده توضیح میدهد. برای خواندن قسمت هایی ازتورات و قرآن که درمورد قربانی کردن ابراهیم نوشته شده است، کلیک کنید. این داستان که درکتابها هم درموردش نوشته اند، هرساله به عنوان عید قربان جشن گرفته می شود. اما این فقط یک واقعه تاریخی نیست. این یک چیز بزرگتر است
از کتابها می توان دریافت که این برای ابراهیم فقط آزمایش نبود.ازآنجا که ابراهیم یک پیامبربود، سرگذشت او برای ما الگو و درس خوبی است و ما می توانیم درمورد خدا و چگونگی اهمیت دادن او به ما اطلاعات بیشتری کسب کنیم. درسی که دراین قسمت می توانیم ازاین داستان یاد بگیریم، چیست؟ ابراهیم محلی را که برای قربانی کردن پسرش انتخاب کرده بود را، نامگذاری کرد. لطفا به این نام دقت کنید. این آیات تورات دراینجا نشان داده شده است، تا بتوانید آن ها را بخوانید
ابراهيم به طرف صدا نگاه کرد. قوچی را ديد كه شاخهايش به درختی گير كرده است. رفت و آن را گرفت وبه عنوان قربانی سوختنی پسر خود قربانی کرد. ابراهيم آنجا را ( خداوند آماده میکند) ناميد و حتی امروز هم مردم می گویند: برسر کوه ها خداوندآماده میکند
پیدایش ۱۴ – ۱۳ :۲۲
به نامی که ابراهیم (درتورات) به آن مکان داد، توجه کنید. او این مکان را “خداوند تدارک خواهد دید ” نامید. دراینجا از کدام زمان استفاده شده است؟ زمان گذشته، حال یا آینده ؟ روشن است که جواب، زمان آینده است.برای روشن شدن موضوع، درآیه بعدی این جمله تکرار می شود (این آیه را موسی درهنگام نوشتن تورات حدود ۵۰۰ سال پس ازاین رویداد اضافه کرده است) او تدارک خواهد دید. بازهم، فعلی که دراین آیه استفاده شده، به آینده اشاره می کند. بیشتر مردم فکر می کنند که دراینجا ابراهیم به قوچی که دردرخت گرفتار شده بود و بعدا به جای پسرش قربانی می شود، اشاره می کند. اما وقتی که ابراهیم این محل را نام گذاری کرد، قوچ دیگر زنده نبود و قربانی و سوزانده شده بود. همچنین اگر ابراهیم با بیان این جملات قوچ را درنظرگرفته بود، باید از فعل گذشته استفاده می کرد: ( خداوند تدارک دید). موسی نیز اگر قوچ را درنظرگرفته بود، باید این قیسم بیان می کرد: ( درکوه خداوند تدارک دیده شد). اما هردوی آنها به روشنی درجملات خود ازفعل آینده استفاده کردند. بنابراین دراین آیات قوچ مد نظرهردوی آنان نبود
پس آنها راجع به آن چه فکری می کنند؟ برای یافتن پاسخ این سوال باید ببینیم که درابتدای داستان، خداوند ابراهیم را برای قربانی کردن به کجا می فرستد
خدا فرمود: يگانه پسرعزیزت اسحاق را كه بسياردوستش می‌داری برداشته، به سرزمين موريا برو وآنجا او را برسر كوههايی كه به تو نشان می دهم برای من قربانی كن
پیدایش ۲۲:۲
این اتفاق درسرزمین “موریا” افتاد. این سرزمین کجاست؟ درزمان ابراهیم (۲۰۰۰ سال قبل ازمیلاد مسیح) این منطقه بیابانی بیش نبود. هزارسال بعد (۱۰۰۰ سال قبل ازمیلاد مسیح) پادشاه معروف، داوود، شهر اورشلیم را درآنجا تأسیس و پسرش سلیمان، عبادتگاه را درآنجا بنا کرد. درنوشته های انبیاء درباره این موضوع می خوانیم
سليمان آباد کردن عبادتگاه خداوند را درماه دوم سال چهارم سلطنت خود بر کوه موریا دراورشلیم شروع کرد. آنجا زمانی خرمنگاه ارنان یبوسی بود یعنی همان جائی که خداوند بر پدرش داود ظاهر شد بنابران داود همانجا را برای عبادتگاه تعیین کرد
دوم تواریخ ۳:۱
به عبارت دیگر، در زمان ابراهیم و بعداً موسی ، “کوه موریا” قله ای جدا از کوه در بیابان بود. اما ۱۰۰۰ سال بعد، در زمان پادشاهی داوود و سلیمان، این مکان به اورشلیم (القدس)، مرکز و پایتخت اسرائیل تبدیل شد؛ جایی که بنی اسرائیل معبد و خانه خدا را در آنجا بنا کردند. این مکان تا به امروز برای یهودیان مقدس به حساب می آید
کوه موریا توسط خداوند انتخاب شد ، نه ابراهیم علیه السلام. همانطور که سوره جن (سوره ۷۲ – جن) توضیح می دهد
و مکانهای عبادت مختص خداست (تنها): پس کسی را به همراه خدا دعوت نکنید
سوره جن ۷۲:۱۸
مکانهای عبادت توسط خداوند انتخاب می شود. فهمیدیم که چرا این مکان انتخاب شد
عیسی مسیح و قربانی در کوه موریا
در اینجا ما یک اشاره و رابطه میان این موضوع و عیسی مسیح و انجیل پیدا می کنیم. وقتی این قضیه را بهتر متوجه می شویم که نام ها و القاب عیسی مسیح را یاد بگیریم. نامها و عناوین بسیاری به عیسی داده شده بود. شاید مشهورترین عنوان او “مسیح” باشد.ما این را در کتاب مقدس، در انجیل یوحنا می خوانیم. یحیی تعمید دهنده می گوید
روز بعد، یحیی، عیسی را دید که بسوی او می آید. پس به مردم گفت: ( نگاه کنید! این همان بره ای است که خدا فرستاده تا برای آمرزش گناهان تمام مردم دنیا قربانی شود. این همان کسی است که گفتم بعد از من می آید ولی مقامش از من بالاتر است، چون قبل از من وجود داشته است
یوحنا ۳۰- ۱:۲۹
در این جا عنوان مهم دیگری می بینیم که کمتر از القاب دیگر شناخته شده است. این لقب، “بره خدا” است که توسط یحیی تعمید دهنده به عیسی داده شد. حال بیایید به پایان زندگی عیسی نظری بیندازیم. او کجا دستگیر و به اعدام محکوم شد؟ عیسی در اورشلیم دستگیر و در “کوه موریا” به صلیب کشیده شد. در مورد چگونگی دستگیری اش به صورت واضح در انجیل توضیح داده شده است
وقتی از این امر اطمینان حاصل کرد، دستور داد او را نزد هیرودیس ببرند، زیرا ایالت جلیل جزوء قلمروی حکومت هیرودیس بود. اتفاقا هیرودیس در آن روزها، بمناسبت عید، در اورشلیم بسر می برد
لوقا ۲۳:۷
به عبارت دیگر، دستگیری، محاکمه و اعدام عیسی مسیح در اورشلیم و در کوه موریا اتفاق افتاد
حالا برگردیم به داستان ابراهیم. چرا وی این مکان را “خداوند تدارک خواهد دید” نامگذاری کرد؟ او یک پیامبر بود و میدانست که درآینده در آنجا چیزی “فراهم خواهد شد”. هنگام امتحان، فرزند ابراهیم در آخرین لحظه نجات می یابد زیرا بره ای به جای او می میرد. دو هزار سال بعد ، عیسی مسیح “بره خدا” خوانده می شود و در همان نقطه و در همان مکان دستگیر و به اعدام محکوم می شود
زمان وقایع پیش آمده در اورشلیم / کوه موریا
قربانی کردن و فدیه ابراهیم را از مرگ نجات داد
آیا این برای ما مهم است؟ به پایان داستان ابراهیم نظری می اندازم. در قرآن، سوره الصافات آیه ۱۰۷، در مورد ابراهیم اینگونه می گوید
” و او را در ازاى قربانى بزرگى باز رهانيديم”
“فدیه” یعنی چه؟ فدیه مالی معیّن برای رهایی اسیر یا جبران عمل فوت شده و یا جریمه ارتکاب برخی محرمات می باشد. در مورد ابراهیم “فدیه” به آن معناست او زندانی و اسیر چیزی بود (بله حتی یک پیامبر بزرگ هم می تواند اسیر چیزی باشد). او اسیر چه چیزی بود؟ داستان قربانی کردن پسرش جواب ما را می دهد. او اسیر و برده مرگ بود. با وجود اینکه پیغمبر بود، مرگ او را زندانی کرده بود. ما در داستان آدم دیدیم که خداوند آدم و فرزندانش (از جمله پیامبران) را به مرگ محکوم کرد. اما به نظر می رسد که در داستان ابراهیم، فدیه او توسط بره قربانی پرداخت می شود. با نگاهی به مثال ها و نمونه های بعدی (آدم، هابیل و قابیل، نوح، ابراهیم) می بینیم که پیامبران همیشه برای خدا حیواناتی را قربانی می کردند. آنها می دانستند که قربانی کردن ویژگی های نجات و رهایی دارد. همچنین قربانی ها به “بره خدا”، عیسی مسیح و آینده اشاره داشتند. بنابراین بین عیسی مسیح و حیوانات قربانی شده ارتباطی وجود دارد
قربانی کردن؛ دعای خیر و برکت برای ما
قوچی که در کوه موریا قربانی شد، برای ما هم مهم است. در پایان مبادله، خدا به ابراهیم می گوید
” موجب برکت همه قوم های جهان خواهند گشت، زیرا تو مرا اطاعت کرده ای”
پیدایش ۲۲:۱۸
اگر شما به یکی از “همه ملل و قوم های جهان” تعلق دارید، این برکت مربوط به شما هم می شود. آیا این مسئله پراهمیتی نیست ؟ چگونه ارتباط میان داستان ابراهیم و عیسی مسیح می تواند به ما برکت بدهد؟ ارتباط میان آن دو چرا باعث دعای خیر می شود؟ دوباره می گوییم که فدیه ابراهیم پرداخت شده بود و این شاید نشانه ای برای ما باشد. ممکن است این اشاره در این داستان به طور واضح نشان داده نشده است. بنابراین ما با دو مثال از زندگی موسی ادامه خواهیم داد. این مثال ها مسئله را برایمان بازتر خواهد کرد. اکنون فقط می خواهم به نکته ای اشاره کنم. کلمه “فرزند” و یا “بچه” مفرد است. این “فرزند” مردمان یا اقوام دیگر نیست. وعده دعای خیر و برکت خدا به ابراهیم، از نسل وی و به واسطه یک نفر، که به صورت “مفرد” ذکر شده، تحقق می یابد. عید فصح موسی به ما کمک خواهد کرد تا این موضوع را بیشتر و بهتر درک کنیم