سوره اعراف نام خود را از کجا و چه زمانی گرفته است؟ هنگامی که موسی برای گرفتن احکام و قوانین خدا به بالای کوه رفته بود. ما به اولین مثل و نشانه از زندگی موسی – عید فصح نگاه کردیم. خدا مرگ را به همه خانه ها فرستاد؛ فقط خانه هایی که خون روی درشان مالیده شده بود، نجات یافتند. فرعون نیز به خاطر نافرمانی، پسرش را ازدست داد. موسی بنی اسرائیل را ازمصر بیرون آورد و فرعون آنها را تعقیب کرده دردریای سرخ به همراه سربازانش غرق شد.وظیفه موسی فقط بیرون آوردن بنی اسرائیل ازمصرنبود.موسی می بایست شیوه زندگی جدید را به آنها آموزش می داد و آنها را هدایت می کرد. بنی اسرائیل می بایست ازاین پس طبق قوانین خدا به عبارتی دیگرطبق شریعت زندگی می کردند. اندکی پس ازترک مصر، موسی و بنی اسرائیل به کوه سینا رسیدند. هنگامی که موسی ۴۰ روز درکوه بود، احکام خداوند و یا همان شریعت به او داده شد. سوره های بقره و اعراف دراین باره اینگونه می نویسند
سوره علا (سوره۸۷ عالی ترین) به ما یادآوری می کند که خداوند چگونه جهان را طبق قوانین طبیعی اداره کرد
نام نگهبان پروردگار بزرگوار خود را تجلیل کنید
چه کسی آفریده و نظم و تناسب داده است
چه کسی قوانینی را وضع کرده است. و راهنمایی داده می شود
و چه کسی سر(سبز و شاداب) را بیرون می آورد
و سپس آن را (اما) گوزنهای فرو رفته است
سوره الا ۸۷: ۱-۵
به همین ترتیب ، او می خواهد که بشر طبق قوانین اخلاقی اداره شود
بنابراین اندکی پس از ترک مصر، موسی و بنی اسرائیل به کوه سینا آمدند. موسی برای دریافت قانون شریعت ۴۰ روز ازکوه بالا رفت. سوره بقره و سوره اعراف به این زمان با آیه های زیر اشاره می کند
و چون از شما پيمان محكم گرفتيم و [كوه] طور را بر فراز شما افراشتيم [و فرموديم] آنچه را به شما داده ايم به جد و جهد بگيريد و آنچه را درآن است به خاطر داشته باشيد باشد كه با تقوا گراييد
سوره بقره ۲:۶۳
و با موسى سى شب وعده گذاشتيم و آن را با ده شب ديگرتمام كرديم تا آنكه وقت معين پروردگارش درچهل شب به سرآمد و موسى [هنگام رفتن به كوه طور] به برادرش هارون گفت درميان قوم من جانشينم باش و [كارآنان را] اصلاح كن و راه فسادگران را پيروى مكن
۷: سوره الاعراف ۱۴۲
به این ترتیب، قانون و شریعتی که به موسی داده شد چه بود؟این قوانین شامل ۶۱۳ دستور و قاعده است. ازجمله حیوانات حرام وگوشت حلال . بیشتر قسمت های تورات را این قواعد تشکیل می دهند. اما ابتدا به موسی دستورات خاصی داده شد كه خدا برروی لوحهای سنگی آنها را نوشته بود. به این دستورات ده فرمان می گویند و این ده فرمان زیربنای تمامی قواعد دیگر است. این دستورات خیلی مهم و واجب هستند. سوره اعراف دراین باره می نویسد
و درالواح [تورات] براى او درهر موردى پندى و براى هر چيزى تفصيلى نگاشتيم پس [فرموديم] آن را به جد و جهد بگير و قوم خود را وادار كن كه بهترين آن را فرا گيرند به زودى سراى نافرمانان را به شما مى نمايانم. به زودى كسانى را كه در زمين بناحق تكبر مى ورزند از آياتم رويگردان سازم [به طورى كه] اگرهر نشانه اى را [از قدرت من] بنگرند بدان ايمان نياورند و اگر راه ثواب را ببينند آن را برنگزينند و اگر راه گمراهى را ببينند آن را راه خود قرار دهند اين بدان سبب است كه آنان آيات ما را دروغ انگاشته و غفلت ورزيدند
۷: سوره الاعراف ۱۴۵-۱۴۶
ده فرمان
بنابراین، قرآن این موضوع (ده فرمان) را نشانه ای از طرف خدا می داند. حال بیایید ببینیم که ده فرمان چه بود؟درکتاب خروج، موسی این دستورات را به طور دقیق از لوح های سنگی کپی کرد
خدا، این سخنان را فرمود
من، خداوند هستم که شما را از سرزمین مصر، که درآن برده بودید، بیرون آوردم
خدای دیگری را غیراز من پرستش نكن
هیچ مجسمه و یا هیچ تمثالی ازآنچه بالا درآسمان و یا پایین درزمین و یا درآبهای زیر زمین است، برای خود مساز
درمقابل هیچ بتی سجده مکن و آن را پرستش منما، زیرا من خداوند، که خدای تو هستم هیچ رقیبی را تحمّل نمی‌كنم و انتقام گناه کسانی را كه از من متنفّرند تا نسل سوم و چهارم از فرزندانشان می‌گیرم
امّا من محبّت پایدار خود را تا هزاران نسل به کسانی که مرا دوست دارند، نشان خواهم داد
نام مرا برای مقاصد شریرانه بر زبان میاور، زیرا من، خداوند خدای شما، هرکس كه نام مرا بیهوده برزبان بیاورد مجازات خواهم کرد
سبت را به‌خاطر داشته باش و آن را مقدّس بشمار
شش روز کار کن و تمام کارهایت را انجام بده
ولی روز هفتم، روز استراحت و مخصوص خداوند است. درآن روز هیچ‌کس کارنکند. نه خودت، نه فرزندانت، نه غلامت، نه کنیزت، نه حیواناتت و نه غریبی که نزد توست
خدا سخن گفت و این را فرمود:من خداوند خدای تو هستم که ترا ازمصر که درانجا درغلامی بسر می بردی بیرون آوردم .خدای دیگر غیراز من نداشته باش.هیچگونه مجسمه یا بتی به شکل آنچه که بالا درآسمان و ازآنچه پائین برروی زمین و آنچه درآب زیر زمین است. برای خود نساز دربرابرآنها زانو نزن و آنها را پرستش نکن زیرا من خداوند که خدای تو می باشم.ولی کسانی که مرا دوست دارند و ازاحکام من پیروی می کنند تا هزار پشت رحمت می کنم.نام خداوند خدایت را به باطل برزبان نیاور زیرا کسیکه ازنام خداوند سو استفاده کند خداوند او را مجازات می کند.روز سبت را به یاد داشته باش و آن را مقدس بدار.شش روز درهفته کارکن.ولی روز هفتم را روز استراحت و روز مخصوص خداوند است هیچ کارنکن نه خودت نه فرزندانت نه غلامت نه کنیزت نه حیواناتت و نه مهمانانت.من خداوند درشش زمین و آسمان و بحرها و هرچه درآنها است ساختم و درروز هفتم استراحت کردم به همین دلیل است که من خداوند روز سبت را برکت دادم و آنرا مقدس خواندم.به پدر و مادرت احترام کن تا در سر زمینی که به تو می دهم عمرطولانی داشته باشی. قتل نکن. زنا نکن. دزدی نکن.به کسی شهادت دروغ نده.به خانهٔ همسایهٔ خود طمع نکن. به زن، غلام، کنیز، گاوش، الاغ وهرچیزی که مال همسایه‌‌ات می‌باشد طمع نکن. وقتی مردم رعد و برق و دودی را که ازکوه برمی خواست دیدند و صدای شیپور را شنیدند ازترس به خود لرزیدند و در فاصلهٔ دور ایستادند
خروج ۲۰:۱ـ۱۸
بیشترمواقع ما این اوامر را فراموش می کنیم. این ها پیشنهادات و یا نکات نبودند. بلکه این ها دستوراتی بودند که از جانب خدا توسط موسی برای ما آورده شد تا ما از آنها پیروی کنیم. این قانون شریعت بود. بنی اسرائیل از خدا می ترسیدند
معیار و الگوی اطاعت کردن
اما سوال مهم هنوزباقی مانده است. آنها چند فرمان را باید رعایت می کردند؟ آیات زیر قبل از “ده فرمان” آمده است
اگراین قرآن را برروی کوه نازل می کردیم ، مطمئناً شما می دیدید که آن را فروتنانه و فروتر ازترس ازخدا جدا کنید. اینها همانندهایی هستند که ما به آقایان می بخشیم ، تا آنها بازتاب دهند.خدا اوست ، از آن کس که هیچ خدای دیگری نیست ؛ کسی که (همه چیز) را مخفی و باز می داند. او بخشنده ترین، مهربان ترین است
سوره هاشر ۵۹: ۲۱-۲۲
اما یک سؤال مهم باقی مانده است. چه تعداد یا بسیاری ازدستورات آنها پیروی می کردند؟ آیه زیردرست قبل ازدادن ده فرمان آمده است
… موسی به بالای کوه به ملاقات خدا رفت ، و خداوند از کوه با موسی صحبت کرد و فرمود:به بنی اسرائیل اولاده یعقوب بگو:شما دیدید که من خداوند با مصریان چه کردم و چطور مثل عقابی که چوچه های خود را روی بالهای خود می برد شما را نزد خود آوردم.حالا اگر شما از من اطاعت کنید و پیمان مرا نگهدارید در بین تمام اقوام شما قوم برگزیده من خواهید بود گرچه تمام روی زمین متعلق به من است
خروج ۱۹: ۲-۵
این آیه درست بعد از ده فرمان آورده شد
” سپس کتاب پیمان را که در آن احکام خداوند نوشته شده بود برای مردم خواند. آنها گفتند:ما ازاو امر خداوند اطاعت می کنیم و هر چه را که فرموده است انجام می دهیم
خروج ۲۴:۷
درآخرین کتاب تورات که دارای فقط پنج کتاب است آخرین جملات موسی نوشته شده است که درباره اطاعت از قانون و چگونگی آن می گوید
“سپس خداوند به ما امر فرمود که احکام او را بجا آوریم و از خداوند خدای خود بترسیم تا مثلکه امروز می‌بینید، زندگی طولانی و کامیابی داشته باشیم.اگر ما تمام احکامی را که خداوند خدای ما به ما امر فرموده است به دقّت و با اطاعت کامل بجا آوریم، او از ما راضی می‌شود
تثنیه ۲۵-۲۴ : ۶
به دست آوردن تقوا و پرهیزکاری
دراینجا دوباره با کلمه ” تقوا” روبه رو می شویم. این یک کلمه بسیار مهم است. ما برای اولین بار در “مثالی از زندگی آدم” این کلمه را دیدیم. خداوند به فرزندان آدم ( به عبارتی دیگر یعنی ما) فرمود
” اى فرزندان آدم درحقيقت ما براى شما لباسى فرو فرستاديم كه عورتهاى شما را پوشيده مى دارد و [براى شما] زينتى است و[لى] بهترين جامه [لباس] تقوا است اين از نشانه هاى [قدرت] خداست باشد كه متذكر شوند
سوره الاعراف ۲۶
دردومین مثال از زندگی ابراهیم”، خدا به ابراهیم قول فرزندی داد. ابراهیم به كلام خدا ایمان آورده بود
” اَبرام به خداوند ایمان آورد و خداوند این را برای اوعدالت شمرد و او را قبول درگاه خود کرد ”
پیدایش ۱۵:۶
دومین مثال از زندگی ابراهیم” را برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد “تقوا” بخوانید
به دست آوردن تقوا خیلی سخت است. همانطورکه دراین آیه “اگرما تمام احکامی را که خداوند خدای ما به ما امر فرموده است به دقّت و با اطاعت کامل بجا آوریم.” نوشته شده است، فقط درصورتی که تمامی احکام را رعایت کنیم آنرا به دست خواهیم آورد
قبلاً این را در “مثالی از زندگی آدم” دیده ایم. خداوند او را به دلیل یک نافرمانی محكوم و از بهشت بیرون کرد. خداوند منتظر چند نافرمانی نشد.اولین نا اطاعتی را مجازات کرد. همچنین اگر به یاد داشته باشید، در “ مثالی از زندگی لوط“، خداوند با همسر لوط نیز اینگونه رفتار کرد. برای درک جدی بودن این موضوع، به آیات بعدی نگاهی بیاندازید
بیایید درمورد این موضوع فکر کنیم. هنگام تحصیل دردانشگاه، گاهی استاد سؤالات بسیاری درورق امتحانات از ما می پرسید. مثلا ۲۵ سوال؛ درمقابل برای پاسخگویی به آن سوالات چند گزینه به ما می داد. درامتحان ما می توانستیم به ۲۰ سؤال از ۲۵ سوال پاسخ دهیم. با این روش ما به سوال هایی که برایمان آسانتر بود جواب می دادیم و این روش استاد باعث می شد امتحان برایمان آسانتر بشود
برخی افراد نیز درمقابل “ده فرمان” اینگونه رفتار می کنند. آنها فکر می کنند خدا نیز مانند استاد دانشگاه ما، پس از دادن “ده فرمان” به ما حق انتخاب داده است. مثلا از بین این ده فرمان، پنج فرمان را انتخاب کرده و فقط آنرا رعایت کنیم. اما نه، اینطور نیست. مردم می بایست به تمامی فرامین تابع باشند. فقط کسانی که تمامی فرامین را رعایت کنند مورد لطف خدا قرار می گیرند و درنظر خداوند با تقوا به حساب می آیند
چرا بعضی از مردم نسبت به فرامینی که خدا به ما داده اینطور واکنش می دهند؟ زیرا اجرای قانون بسیار دشوار است. به خصوص از آنجا که این قانون برای اجرای نه یک روز. بلکه به این دستورات و فرامین نگاهی بیاندازید. از خود بپرسید: “آیا می توانم همه آنها را هر روز انجام دهم؟ ما باید این سؤالات را از خودمان بپرسیم، زیرا ده فرمان هنوز پابرجاست. خدا آنها را فقط برای دوران موسی نفرستاده است. پیامبران پس از موسی نیز “ده فرمان” را تایید کرده اند؛ از جمله عیسی مسیح و محمد. اینجا را کلیک کنید. این دستورات: دوری از بت پرستی، پرستش یک خدا، زنا نکردن، دزدی نکردن، قتل نکردن، دروغ نگفتن و غیره است. بدلیل اینکه این احکام اساسی و مهم هستند، تا به امروز دارای اعتبارند. همه ما باید از آنها پیروی کنیم. هیچ کس نمی تواند به جای کس دیگری به این سؤالات پاسخ دهد. به عبارت دیگر هرکس پاسخگوی اعمال خود است و درروز داوری و فقط قیامت به سوالات خود جواب می دهد
مهمترین سوالی که خدا قرار است از ما بپرسد
من شخصاً این سؤال را از کتاب تثنیه ۶:۲۵ خواهم دید تا شما بتوانید خوتان پاسخ دهید. پاسخ شما خیلی چیزها را مشخص خواهد کرد. پاسخ خود را انتخاب کنید
خداوند تمامی این دستورات و ترس از او را به این دلیل به من داده است تا من آنها را رعایت کرده، رستگار شوم. اگر تمام این احکامی را که خداوند خدای من به من دستور داده است با دقت رعایت کنم، پرهیزگار و صاحب تقوا می شوم
بله- من به تمامی دستورات پایبندم خیر-من به تمامی دستورات پایبند نیستم