وقتی ما درمورد قربانی ابراهیم باهم صحبت می کنیم، دوستان من براین موضوع اصرار دارند که ابراهیم پسربزرگ خود، یعنی اسماعیل را قربانی کرده است. به خاطرهمین وقتی درباره این موضوع درقرآن مطالعه کردم، تعجب کردم. وقتی این آیات را با دوستانم به اشتراک گذاشتم، آنها نیز متعجب شدند. ما در مثال سوم اززندگی ابراهیم به این رویداد مهم اشاره کردیم. برای مطالعه متن ذکر شده، اینجا را کلیک کنید. متن مورد نظر، چه پیامی را می خواهد به ما برساند؟ همین آیه را درزیرآورده ایم
” هنگامی که فرزند [به دنیا آمد و به حد رشد و بلوغ رسید و] همراه پدردرعرصۀ کار و تلاش قرار گرفت، [ابراهیم] گفت: پسرکم! همانا درخواب دیدم تو را ذبح می کنم، با تأمل بنگررأی تو چیست؟ گفت: پدرم! آنچه را به آن مأمور شده ای انجام ده، ان شاءاللّه مرا از شکیبایان خواهی یافت”
سورة الصافات ۱۰۲
دراین آیه می بینیم که هیچ نامی ازاسم فرزند ابراهیم که قرار بود قربانی شود، ذکر نشده است. درچنین شرایطی بهتر است جستجو و مطالعه دقیق تری انجام شود. اگر تمام قرآن کریم را جستجو کنید، خواهید دید که فقط ۱۲ بار از وی یاد شده است
دو باربه همراه پدرش نام او ذکر شده است. سورة البقرة ۱۲۵ و ۱۲۷
پنج باردیگر به همراه نام پدرو برادرش اسحاق ازاو یاد شده است. سورة البقرة۱۳۳، ۱۳۶ و ۱۴۰، سورة آل عمران ۸۴، سورة النساء ۱۶۳
دربقیه آیات، نام اوبه تنهایی و به عنوان پیامبرذکرشده است. سورة الانعام ۸۶، سورة ابراهيم ۳۹، سورة مريم۵۴، سورة الانبياء ۸۵، سورة ص ۴۸
وقتی اسم اسماعیل به همراه نام پدرش ابراهیم ذکرمی شود، به این معنا نیست که او قربانی است، بلکه فقط یک دعاست
” و [به یاد آرید] زمانی که ما خانۀ کعبه را برای همۀ مردم محل دیدار و اجتماع و جایگاه امن قرار دادیم و [گفتیم:] از مقام ابراهیم جایگاه نماز انتخاب کنید! و به ابراهیم و اسماعیل سفارش کردیم که خانه ام را برای طواف کنندگان و معتکفان و اهل رکوع و سجده گذاران [ازهرآلودگی ظاهری و باطنی] پاکیزه بدارید
سورة البقرة ۱۲۵
” و [به یاد آرید] هنگامی که ابراهیم واسماعیل پایه های خانۀ کعبه را بالا می بردند، [درآن حال به پیشگاه خداوند می گفتند:] پروردگارا! [این عمل را] از ما بپذیر که تو شنوا [ی دعا] و دانا [ی به حقیقت عمل] هستی.”
سورة البقرة ۱۲۷
قرآن کریم هرگز نمی گوید که ابراهیم اسماعیل را قربانی کرد؛ بلکه فقط از کلمه”پسر” استفاده می کند. با این وجود چرا بسیاری براین باورند که قربانی که ابراهیم قراربود به خدا تقدیم کند، اسماعیل بود؟
داستان و روایت قربانی شدن پسر ابراهیم
عبدالله یوسف علی ازمترجمان و مفسّران قرآن به زبان انگلیسی است. تفاسیرونظرات او را می توانید دراینجا بخوانید
پسرابراهیم، بجای مانده است
۴۰۷۱ – این خاک حاصلخیز سوریه و فلسطین بود. طبق روایات مسلمانان، پسری که دراینجا به دنیا آمد یعنی پسراول ابراهیم، اسماعیل بود. این نام ریشه سامی دارد و به معنای “شنیدن” است؛ زیرا خداوند دعای ابراهیم را شنید. ابراهیم هنگام تولد اسماعیل ۸۶ سال داشت
پیدایش ۱۶:۱۶
یوسف علی این را فقط به دلیل “سنت و روایات مسلمانان” تفسیر می کند
۴۰۷۶ – دیدگاه ما را می توان با نظریه های یهودی-مسیحی مبتنی برعهد عتیق مقایسه کرد. همانطورکه می دانید اجداد یهودیان اسحاق، پسرکوچکتر ابراهیم است و جد اعراب نیز اسماعیل است. سنت یهود به قربانی کردن اسحاق اشاره دارد تا به نسل جوان خانواده جلال و شکوه ببخشد.پیدایش ۲۲: ۱-۱۸اسحاق هنگامی که به دنیا آمد پدرش ابراهیم ۱۰۰ سال داشت پیدایش ۲۱: ۵ و ابراهیم درهنگام تولد اسماعیل ۸۶سال داشت. پیدایش ۱۶:۱۶ بنابراین اسماعیل ۱۴ سال ازاسحاق بزرگتر است. اسماعیل تنها پسرابراهیم به مدت ۱۴ سال بود. اسحاق هرگز تنها پسرابراهیم نبوده است.عهد عتیق درباره قربانی و فدیه می نویسد: “خدا گفت: “تنها پسر خود را که بسیار دوستش داری برداشته، به سرزمین موریا برو. درآنجا وی را بریکی ازکوه هایی که به تو نشان می دهم برای من قربانی کن
پیدایش ۲۲: ۲
او چنین استدلال می کند که ازآنجا که تورات می گوید: ” تنها پسر خود را که بسیار دوستش داری برداشته …” (پیدایش ۲۲: ۲) و تفاوت سنی ۱۴ سال، بنابراین فقط اسماعیل می تواند به عنوان یگانه پسر قربانی شود. اما یوسف علی فراموش می کند که قبلاً، در پیدایش ۲۱، ابراهیم اسماعیل و هاجر را از خانه بیرون کرده بود. درپیدایش ۲۲، اسحاق، “یگانه پسر” نامیده می شود. زیرا درحقیقت، او “پسر یگانه ” بود و اسماعیل قبلاً ازخانه بیرون رفته بود. می توانید اطلاعات بیشتر درمورد این موضوع را را در اینجا بخوانید
قربانی شدن پسر ابراهیم از دیدگاه تورات
به این صورت می بینیم که قرآن نامی از پسر نمی برد؛ اما تورات به روشنی بیان می کند. تورات شش بار در پیدایش ۲۲ نام اسحاق را ذکر می کند. پیدایش ۲:۲،۳،۶،۷،۹
پیامبر اکرم از تورات حمایت می کرد
پیامبراکرم ازتورات حمایت می کرد. احادیث به روشنی این را به ما نشان می دهند. احادیث متعددی دراین باره وجود دارد، به عنوان مثال
” من به شما و کسی که شما را فرستاده ایم ایمان داشتم.عبدالله بن عمر را روایت کرد: گروهی از یهودیان آمدند و رسول الله (ص) را به کوف دعوت کردند.آنها گفتند:ابوالقاسم، یکی ازمردان ما با زنی مرتکب زنا شده است. بنابراین درباره آنها قضاوت کنید آنها برای رسول خدا (ص) بالش گذاشتند که روی آن نشست و گفت: “تورات بیاور”. سپس آورده شد. وی سپس بالشتک را از زیر خود بیرون کشید و تورات را روی آن قرار داد و گفت: “من به تو و به کسی که تو را آشکار کرد ایمان آوردم
کتاب سونان ابو داود، ۳۸، ۴۴۳۴
عیسی مسیح نیز تورات را قبول داشت
همانطور که در اینجا می بینیم، عیسی مسیح هم ازتورات حمایت می کرد. به بخشی ازسخنان اواشاره می کنیم
” زیرا هر آینه به شما می‌گویم، تا آسمان و زمین زایل نشود، همزه یا نقطه‌ای از تورات هرگز زایل نخواهد شد تا همه واقع شود. پس هر که یکی از این احکام کوچکترین را بشکند و به مردم چنین تعلیم دهد، در ملکوت آسمان کمترین شمرده شود. اما هر که بعمل آورد و تعلیم نماید، او در ملکوت آسمان بزرگ خوانده خواهد شد.”
متی ۵: ۱۸-۱۹
توجه: عادات و سنت ها نباید برای ما از کتاب تورات با ارزش تر باشد
عاقلانه نیست که تورات موسی را به خاطر سنّت و عادات نادیده بگیریم
درحقیقت، حضرت عیسی مسیح به دلیل سنت خود ازرهبران مذهبی روزگارخود انتقاد كرد
درحقیقت، حضرت عیسی مسیح درزمان خود، دقیقاً به دلیل اینكه رهبران مذهبی و فریسیان “سنت ها ” را دراولویت قرار
می دادند، ازآنها انتقاد می کرد. مثلآ
” عیسی جواب داد: «چرا خود شما برای اینکه آداب و رسوم گذشته خود را حفظ کنید، احکام خدا را زیر پا می‌گذارید؟ یکی ازاحکام خدا این است که پدر و مادر خود را احترام کنید و هرکه پدر و مادر خود را ناسزا گوید، کشته شود. اما شما به مردم می‌گویید: حتی اگر پدر و مادرتان محتاج باشند، مبلغی را که باید خرج ایشان کنید، می‌توانید وقف خانه خدا نمایید. پس شما با این قانونی که وضع کرده‌اید، دستور خدا را که عبارت ازاحترام به پدرومادر است، زیر پا می‌گذارید.ای ریاکاران! اشعیای نبی خوب درحق شما پیشگویی کرد که این مردم با زبان خود به من احترام می‌گذارند، اما دلشان ازمن دور است
متی ۱۵:۳-۸
دراینجا عیسی به طورجدی و آشکار هشدارمی دهد که سنت را نباید در اولویت اقرار بدهیم
طومار هایی که در دریای مرده پیدا شده، درستی تمامی توراتی که امروز در دست ماست را تایید می کند
در زیر نشان می دهد که نخستین نسخه های تورات، یعنی کتیبه ها و طومارهایی که در دریای مرده یافت شدند، مربوط به ۲۰۰سال قبل میلاد مسیح هستند.( برای اطلاعات بیشتر اینجا کلیک کنید.) یعنی توراتی که پیامبراکرم و حضرت عیسی مسیح درسخنان شان به آن اشاره کرده اند همان توراتی است که ما امروزه از آن استفاده می کنیم
نسخه های خطی تورات به مرورزمان
پیشگویی های انبیا این موضوع را روشن می کند